Żydzi chcą odzyskać...

RZESZÓW. Wypłaty pieniędzy za nieruchomości, którymi zarządza teraz Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie, żąda gmina żydowska z Krakowa. Chodzi o budynki Oddziału Rehabilitacji i Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego.


- W budynku Oddziału Rehabilitacji przed wojną była żydowska łaźnia. Teraz za ten obiekt gmina wyznaniowa chce otrzymać pieniądze. Oddanie tego budynku nie jest już możliwe, bo służy on społeczeństwu – mówi Paweł Tyralik, kierownik Działu Techniczno-Eksploatacyjnego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Rzeszowie

Te obiekty do roku 1939 należały do mieszkających w Rzeszowie Żydów. Obecnie ich spadkobiercy domagają się zwrotu budynków. Kilka dni temu Leszek Deptuła, marszałek województwa podkarpackiego spotkał się w tej sprawie z pełnomocnikami gminy wyznaniowej żydowskiej: Alicją Kobus i Janem Kuberskim. Efektem rozmowy było rozpoczęcie postępowania regulacyjnego w sprawie odzyskania obiektów przyszpitalnych: dawnej mykwy (łaźni) przy ul. Naruszewicza, gdzie obecnie jest Oddział Rehabilitacji oraz Podkarpackiego Ośrodka Onkologicznego przy ul. Leszczyńskiego, gdzie był żydowski szpital.

- Samorząd wojewódzki nie ma wątpliwości co do własności budynku przy ul. Naruszewicza. Należał on przed II wojną światową do Żydów. Obie strony doszły do porozumienia, że skoro jest tam Oddział Rehabilitacji, to gmina wyznaniowa zrezygnuje z odzyskiwania tej nieruchomości. Będzie się jednak starała o odszkodowanie. Rzeczoznawca wyceni tę dawną własność gminy żydowskiej i płatnikiem odszkodowania będzie wojewoda - poinformowała Aleksandra Zioło, rzecznik prasowy marszałka województwa podkarpackiego.

Nie określono jeszcze wysokości odszkodowania. Wcześniej bowiem należy przeprowadzić dokładną wycenę tego budynku. Trzeba będzie wziąć pod uwagę jego stan w 1939 r. i obecnie. Ogłoszony zostanie przetarg na rzeczoznawcę. Obie strony: gmina żydowska i samorząd wojewódzki pokryją po połowie koszty przeprowadzenia przetargu.

Gmina żydowska nie ma natomiast tytułu prawnego do budynku przy ul. Leszczyńskiego. Przedstawiciele gminy dostarczyli wprawdzie dokumenty, jednak zdaniem Urzędu Marszałkowskiego nie udowadniają one, że jest to własność Żydów. Sprawa zostanie poddana zresztą analizie prawnej.

Gminie zależało na zwrocie tego mienia, zamianie nieruchomości na inną lub w ostateczności na odszkodowaniu. Nie ma jednak takiej możliwości. Budynek ośrodka onkologii został przebudowany po wojnie i wyremontowany.

Gmina żydowska nadal stara się o odzyskanie Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie. Jednak, jak się dowiedzieliśmy, nie ma podstaw prawnych, aby Fundacja Tannebauma, mogła odzyskać ten budynek. Przedstawiciele gminy żydowskiej mówią, że jeżeli dostaną odszkodowania za budynki szpitalne, to odstąpią od roszczeń wobec WDK.

Do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego dotarła też informacja, że Mosze Weiss z Izraela stara się odzyskać budynek, w którym mieści się obecnie Oddział Dermatologii. Jednak więcej szczegółów na ten temat nie udało nam się uzyskać.


Artur Piwoński, dyrektor Biura Gospodarki Mieniem Urzędu Miasta Rzeszowa:

- Kilka lat temu oddaliśmy gminie żydowskiej należące kiedyś do niej budynki: Biura Wystaw Artystycznych oraz Archiwum Państwowego. Te instytucje działają tam jednak nadal. Na mocy porozumienia, miasto przez okres 15 lat nie musi płacić gminie czynszu. Od roku 2016 przez kolejne piętnaście lat będziemy płacić połowę stawek czynszu, obowiązujących w danym roku.

Andrzej Rudlicki, współprzewodniczący ze strony rządowej Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich:

- Wnioskodawcy, domagający się zwrotu majątku pożydowskiego, "zalali" nas 5 tysiącami wniosków, z czego 60 procent dostaliśmy tuż przed 10 maja 2002 roku, kiedy upływał termin ich składania. Większość z nich wymagała uzupełnienia. Dlatego nasze obecne dane nie są w pełni kompletne, bowiem wciąż dosyłane są brakujące dokumenty.

Aleksandra Zioło, rzecznik prasowy marszałka województwa podkarpackiego:

- Samorząd wojewódzki doszedł do porozumienia z gminą żydowską, i szpitalnego budynku Oddziału Rehabilitacji nie będziemy oddawać. Gmina może natomiast liczyć na odszkodowanie za utraconą własność.