Tajemnice Księżyca - część 2

Czyste niebo, brak wiatru, słodkie stoki i głęboki puder - na razie nic nie wskazuje na to, że coś będzie tutaj topnieć przez najbliższe 5 miliardów lat. Weź kijki i spakuj walizki.

Nie zapomnij jednak wziąć kosmicznego skafandra, bo znajdziesz się na Księżycu.

Księżycowy pył przykrywający tamtejsze góry może dawać wrażenie, że astronauci znaleźli się na jednym z ziemskich stoków narciarskich.
"Mój śnieżny kombinezon jest gotowy", żartował pilot Apollo 14 Ed Mitchell, przygotowywujący kombinezon kosmiczny.
Komandor Al Shepard dodał wówczas: "Jesteś już gotowy żeby wyjść na zewnątrz i zacząć zabawę w śniegu".



"Oh, chłopcy, tutaj jest pięknie! Przypomina mi to Sun Valley [miejscowość górska w Idaho - przyp.red.]" - powiedział przez radio Apollo 15 Jim Irwin, znajdując się niedaleko kotliny Hadley Rille na Księżycu. Powierzchnia pod stopami przypominała astronautom "miękki śnieżny puder". Wznosząca się na ponad 11 kilometrów góra Mount Hadley Delta, przypominała Dollar Mountain w Sun Valley, należącą do jednych z najlepszych gór na świecie jeśli chodzi o możliwości nauki narciarstwa.

"Ludzie, to bardzo wesoła przejażdzka!" - żartował Charlie Duke z misji Apollo 16, jeżdzący na księżycowym pojazdem wokół wzniesień Descartes Highlands. Jego pasażer, komandor John Young dodał: "Czuję się, jakbym jeździł po śniegu, Houston. O kurczę!".

Dziwne ale prawdziwe

Pył księżycowy w pełnym słońcu na Księżycu jest cieplejszy od gotującej się wody. Astronauci programu Apollo nie mogli więc przestać mówić o śniegu...

Geolog, astronauta programu Apollo 17, Harrison Schmitt "Jack" miał jeszcze większe poczucie humoru.
"Jest bardzo źle, nie wziąłem nart" - przekazał w komunikacie radiowym do Houston, znajdując się w rejonie górzystym Taurus-Littrow Valley.

"Jack, masz może tam patelnię?" - odpowiedział komandor Gene Cernan.

Schmitt: "Nie, zapomniałem. Chcę zjeżdzać na nartach."

Cernan: "Zdobędę jedną".

"Shhh. Shhh. Shhh. Shhh. Shhh. Shhh. Whoo! Trudno mi się utrzymać na zakrętach. (Pauza) Shhhoomp. Shhhoomp. Bardzo trudno utrzymać dobrze biodra" - żartował Schmitt.

Jack wymyślił więc idealny sposób na księżycową jazdę na nartach bez osprzętu. Pomysłowość nie zna granic...

- W księżycowej niskiej grawitacji, możesz jeździć na nartach powyżej kosmicznego pyłu - i ja to robiłem. Wyobraź sobie ułożenie ramion i nóg w stylu narciarza. Odbijasz się palcami od ziemi i jedziesz. Odbicie, jazda, odbicie, jazda. Jedynymi śladami, które pozostają w pyle, to Twoje palce - wyjaśniał po 35 latach Smitch.

Cernan nazwał to "susami", nie myśląc zbytnio o tym, preferując "kangurze skoki" do lokomocji. To już jest jednak inna historia.

Gdyby chciał, Schmitt mógł spróbować także zjazdów w dół wzgórza.
- Myślę, że techniki zjazdów narciarskich byłyby bardzo przydatne na Księżycu - mówi Schmitt.
- Grawitacja księżycowa pozwala na wszystkie typy skoków i podskoków, jakich nawet nie byłoby można wyobrazić sobie na Ziemi - dodaje.

Jest jednak pewien problem. W przeciwieństwie do śniegu, księżycowy pył jest bardzo szorstki. Astronauci programów Apollo doświadczyli tego na swoich kosmicznych ubraniach. Księżycowy pył dostawał się do każdej szczeliny ich strojów, powodując wiele utrudnień i nieprzyjemności.

Zobacz koniecznie: Strzeż się księżycowego pyłu

"Żeby jeździć na nartach po Księżycu, musiałbyś posiadać odpowiedni sprzęt, który poruszałby się po szorstkim pyle. Być może powleczone tefloem narty dobrze zdałyby egzamin" - sugeruje Schmitt.

Pomysł zjeżdzania po materiałach szorskich jest bowiem znany z naszej planety - chociażby w Narodowym Parku w Kolorado na wydmach Great Sand Dunes. Uprawiający ten sport ludzie powlekają swoje narty silikonowym lubrykantem WD-40.



Pył księżycowy jest znacznie drobniejszy od piasku. Typowe ziarenka piasku mają rozmiar od 250 do 500 mikronów, podczas gdy te księżcowe są mniejsze od 100 mikronów i mają bardzo ostre krawędzie. Teflon mógłby więc bardzo szybko ulec starciu.

Czas wymyśleć nowy material? NASA zamierza wrócić na Księżyc okolo 2018 roku. Czy tym razem astronauci założą narty i bedą uprawiali kosmiczne sporty? A może to idealny pomysł na kosmiczną turystykę?

Pozostałe artykuły z tej serii:
Tajemnice Księżyca - część 1